Navigeer direct naar
Periode 18 - 21 jaar
Als je volgroeid bent, is het mogelijk om in overleg met het schisisteam een corrigerende operatie te doen.
Op deze pagina lees je meer over de kaakoperatie, neuscorrectie en correctie van de lip.
Corrigerende kaakoperatie
Een corrigerende kaakoperatie vindt meestal plaats wanneer de bovenkaak te klein en/of de onderkaak te groot is. Dit gebeurt pas vanaf de leeftijd van 18 jaar als je uitgegroeid bent. De mond- kaak- en aangezichtschirurg (MKA-chirurg, vroeger: kaakchirurg) kan na overleg met de orthodontist en de tandarts de positie van de kaken corrigeren met een operatie. Hij/zij overlegt welke ingreep het beste is en wanneer hij/zij deze kan doen. De arts corrigeert de bovenkaak en soms ook de onderkaak en/of de kin. Er zijn verschillende technieken om een correctie aan de kaak te doen.
Osteotomie
Onderontwikkeling van de bovenkaak komt regelmatig voor bij kinderen met schisis. Voor een deel is dit is het gevolg van de lip-, gehemelte- en kaaksluiting op jonge leeftijd. Deze operaties veroorzaken littekens, die de groei van de bovenkaak belemmeren. Daardoor kan sprake zijn van een plat middengezicht.
Om deze onderontwikkeling te corrigeren, vindt traditioneel een osteotomie van de bovenkaak plaats. Dit wordt Le Fort 1 osteotomie genoemd, naar de Franse chirurg René Le Fort. Le Fort ontdekte dat breuken in het gezicht een bepaald patroon hebben en paste deze toe tijdens operaties aan neus en kaak.
Tijdens deze operatie maakt de MKA-chirurg de bovenkaak los van het aangezichtsskelet en fixeert deze na verplaatsing met plaatjes en schroeven in de gewenste eindpositie. De operatie kan worden gedaan wanneer de kaak is uitgegroeid (na het 18de jaar).
Distractie osteogenese
Sinds het begin van deze eeuw is er een andere behandeling: distractie osteogenese. Bij distractie osteogenese vormt zich nieuw bot door het stap voor stap uit elkaar bewegen van botfragmenten. Deze behandeling kan al tijdens de puberteit worden toegepast.
Een schroefsysteem (distractor) zorgt ervoor dat de bovenkaak in kleine stapjes naar voren wordt gebracht, nadat een operatie heeft plaatsgevonden. Dit kan een uitwendig of inwendig systeem zijn, afhankelijk van de situatie. Om de verplaatsing goed te kunnen begeleiden, is een vaste beugel nodig.
Deze verplaatsing duurt ongeveer 2 tot 3 weken. In bepaalde gevallen kiest de chirurg voor een langere periode. De arts zal proberen de bovenkaak iets verder te verplaatsen dan de uiteindelijk gewenste situatie. Als de verplaatsing heeft plaatsgevonden, blijft de distractor nog drie maanden op zijn plaats, zodat alles goed kan vastgroeien.
Na het operatief verwijderen van de distractoren, is een vaste en uitwendige beugel voor de nacht nodig om de bovenkaak op zijn plaats te houden.
Voor- en nadelen
Osteotomie en distractie osteogenese hebben voor- en nadelen. Het is belangrijk om die goed tegen elkaar af te wegen in overleg met de betrokken artsen. Soms is na een corrigerende kaakoperatie ook een correctie van neus en/of lip nodig.
Esthetische tandheelkunde
Als de orthodontische behandeling klaar is, kunnen er nog correcties aan het gebit nodig zijn. Zo kan de vorm en de kleur van een doorbrekende tand in de kaakspleet anders zijn of kunnen er tanden ontbreken. De orthodontist bepaalt tijdens de behandeling hoe dit kan worden opgelost. Dit gebeurt in overleg met de tandarts van het schisisteam, eventueel samen met de tandarts van je kind.
Het herstellen van tanden gebeurt met composiet. Composiet is een vulmateriaal dat ook voor het vullen van gaatjes in een gebit wordt gebruikt. Door de vele variaties in kleuren van composiet, kunnen verkleurde tanden, tanden met een afwijkende vorm of spleetjes tussen de tanden weer fraai hersteld worden.
Het aanvullen van tanden kan op verschillende manier, zoals met een etsbrug, implantaat of gedeeltelijke prothese. Een etsbrug is een neptandje van keramiek of composiet dat (onzichtbaar) wordt verlijmd aan een eigen tand. Een implantaat is een kunstwortel dat in het kaakbot wordt geplaatst vanaf volwassen leeftijd. De mogelijkheden hangen af van de posities van de tanden, je leeftijd en van de kwaliteit van het kaakbot.
De tandarts zal je verdere uitleg geven over de verschillende behandelmogelijkheden. Ook wordt besproken hoe je het behaalde resultaat kunt onderhouden en wat de levensduur van een behandeling is.
Neuscorrectie: wel of niet?
De neus van een kind met schisis kan wat scheef of plat zijn bij een schisis. Bij een enkelzijdige schisis is de neus aan de kant van de schisis platter. Bij een dubbelzijdige schisis is dat aan twee kanten het geval.
De plastisch chirurg kan in samenwerking met de KNO-arts een neuscorrectie doen. Wat en wanneer dit gedaan kan worden, hangt van de leeftijd en de klachten af. De volgende correcties kunnen worden gedaan:
- De stand van de neusvleugel(s) veranderen.
- Het neusgat verkleinen of vergroten.
- Het neustussenschot rechtzetten (septumcorrectie).
- De neus aan de buitenkant corrigeren
- Een combinatie van correcties aan binnen- en buitenkant van de neus (septorhinoplastiek).
Een correctie van de neus kan noodzakelijk zijn als je niet goed door de neus kan ademen vanwege bijvoorbeeld een scheef neustussenschot. Ook het uiterlijk kan een rol spelen in de keuze om de buitenkant van de neus te laten corrigeren.
In overleg met de plastisch chirurg en de KNO-arts bespreek je wat de mogelijkheden zijn en wat de voor- en nadelen zijn.
Sommige schisisteams maken 2D-en 3D-foto’s van je gezicht. Daarop kun je zien wat er gaat gebeuren en hoe het resultaat kan worden. Ook worden er foto’s na de operatie gemaakt voor in je medische dossier. Dit zijn lichtfoto’s van de buitenkant van je gezicht.
De voor -en nadelen
Sommige mensen met een schisis ademen liever door de mond dan de neus. Het doel van een neuscorrectie is dan dat je na deze operatie beter door je neus kunt ademen. Als je niet tevreden bent met de buitenkant van je neus is het doel van een neuscorrectie een mooiere neus. De vorm of functie wordt (bijna) nooit slechter na de operatie. Wat je wilt bereiken met een neuscorrectie lukt niet altijd. Dan kun je teleurgesteld zijn over het resultaat. Het is belangrijk om van te voren goed met de arts te bespreken wat je kunt verwachten en dit mee te nemen in de beslissing om je te laten opereren.
De herstelperiode
De eerste dagen na de operatie zitten er tampons in je neus, hierdoor kun je niet door je neus ademen. De tampons mogen er na enkele dagen weer uit. Als er iets aan het benige deel van de neus is gedaan, zit om de neus zit een gipskapje. Het gipskapje blijft vaak 1 week tot 10 dagen zitten.
Als je het kapje weghaalt, kan het zijn dat je blauwe plekken ziet. Dat is normaal. Deze gaan vaak na een week weer weg. De eerste paar dagen na de operatie moet je rust nemen om weer herstellen. Na een week mag je weer naar school, of licht werk doen. Je mag dan rustig aan gaan wandelen, hardlopen of fietsen. De eerste 6 weken moet je voorzichtig zijn met je neus, bijvoorbeeld door contactsporten zoals judo of boksen te vermijden. Als je schisisteam vindt dat de neus goed hersteld is, mag je na ongeveer 6 weken alles weer doen.
Denk ook aan…
- Elke schisis is anders, daarom is het stappenplan en de herstelperiode bij iedereen verschillend.
- Praten gaat waarschijnlijk goed na de operatie, maar drinken kan lastig zijn. Ook kunnen je oren verstopt gaan zitten.
- Als de lip of kaak geopereerd wordt, heeft dit soms invloed op de stand van de neus. Vaak wordt een neuscorrectie daarom pas als laatste gedaan. Overleg goed met je behandelaars wat je wensen zijn en wat de beste volgorde voor jou is.
Correctie van de lip
Hoe je lip eruit ziet als je ouder bent, is afhankelijk van de schisisvorm en de ontwikkeling van de lip. Soms is er bijna niets meer van de schisis te zien. Het kan ook zijn dat de bovenlip er niet zo mooi uit ziet.
De plastisch chirurg kan het litteken operatief openmaken en opnieuw hechten.
Houd er rekening mee dat ieder lichaam op zijn eigen manier littekens vormt. Daarom is een keer extra opereren niet altijd de beste oplossing.
Zelfvertrouwen
Periode: 12-18 jaar
Klaar?
Periode: ouder dan 21 jaar
Jij helpt toch ook mee? Word lid van Schisis Nederland
Schisis Nederland geeft betrouwbare informatie over schisis, de behandelingen en zorg rond schisis. Wij komen op voor de belangen van mensen met een schisis en hun ouders.
Ontdek nieuwe ontwikkelingen Nieuwsbrief
Op de hoogte blijven van de activiteiten van Schisis Nederland? Schrijf je in voor de nieuwsbrief.
