Borstvoeding
Pasgeboren baby’s worden meestal snel na hun geboorte aangelegd bij hun moeder. Uit onderzoek is gebleken dat baby’s ook zelf in staat zijn om de borst te vinden.
De zuigreflex en -behoefte is bij een baby met een schisis niet anders dan bij andere baby’s. Hij/zij kan net als andere baby’s worden aangelegd bij zijn/haar moeder en zal zoeken en happen naar de tepel.
Of de baby daadwerkelijk de melk uit de borst kan krijgen, hangt onder meer af van de soort schisis.
Voor een baby met een lip- en eventueel een kaakspleet is borstvoeding meestal mogelijk. Soms kan een andere houding gekozen worden bij een baby met een lipspleet. Daarbij ligt de baby met de beentjes naar achteren. Hierdoor kan de borst de spleet afsluiten en is het voor de baby gemakkelijker om een vacuüm te maken bij het drinken/zuigen.
De kinderverpleegkundige, een lactatiekundige of de logopediste van het schisisteam kan adviseren als de borstvoeding niet goed verloopt. Het is belangrijk dat de moeder op een ontspannen manier kan voeden, waarbij de baby in alle rust kan drinken en binnen een bepaalde tijd voldoende voeding binnenkrijgt.
Voor een baby met een gehemeltespleet is borstvoeding direct uit de borst meestal niet mogelijk. Het gehemelte staat in een open verbinding met de neusholte. Er kan onvoldoende vacuüm gemaakt worden in de mond, om goed te kunnen zuigen. Bij onvoldoende zuigkracht is het moeilijk om zowel uit de borst als ook uit een gewone fles te kunnen drinken.
Flesvoeding
Wanneer borstvoeding moeizaam gaat of niet mogelijk is, kun je de voeding afkolven en de moedermelk met een fles geven.
Flesvoeding kan ook lastig zijn. De baby verslikt zich of er komt voeding door de neus terug. Of de baby krijgt veel lucht binnen tijdens het drinken en moet vaak boeren of windjes laten. De baby kan ook heel langzaam drinken.
Voor baby’s met een gehemeltespleet zijn er speciale flessen:
-
- In 2015 is Dr. Brown’s medische fles (Dr. Brown’s® Specialty Feeding System) op de markt gebracht. Dit systeem bestaat uit een fles, speen en voedingsklep. Het is door de Amerikaanse arts Craig Brown ontworpen voor kinderen die door een aandoening zoals schisis niet uit een gewone fles kunnen drinken. Je baby kan door middel van bewegingen met zijn tong en kaak zelfstandig uit de fles drinken. In de speen zit een doseerklep die voorkomt dat je baby tijdens het drinken te veel vloeistof in zijn mond krijgt en zich verslikt. Het mooie van dit systeem is dat je baby zelf het tempo kan bepalen. Hier kun je Dr. Brown’s® Specialty Feeding System bestellen. In de video hieronder kun je zien hoe het systeem werkt.
-
- De Special Needs Feeder van Medela (heette eerst: de Haberman speen) is ook een geschikt hulpmiddel om je baby te voeden. Hiermee kun je de melkstroom regelen, doordat de speen een extra lange hals heeft. Door daarin te knijpen, spuit je de melk in de mond van je baby. Hier kun je de Special Needs Feeder van Medela bestellen.
Andere spenen die kunnen worden gebruikt, zijn:
- Nuby SoftFlex Natural Nurser (Step 1)
- Dodi drie standen speen
- Bibi nuk palatum speen
- Difrax speen (bij een gehemelteplaatje)
Lepelvoeding
Bij een gehemeltespleet is er een open verbinding tussen het gehemelte en de neus. Daardoor kan er via de spleet eten in de neus terecht komen. Dit kan geen kwaad, de neus kan hier tegen.
Als je kind begint met lepel voeding en vastere voeding, geef het dan na het eten een lepel/slokje water. Dat kan helpen om het gehemelte en de neus schoon te spoelen. Zo blijft er geen eten in de neus achter.
Het eten van een lepel kost wat meer tijd. Om de techniek goed onder de knie te krijgen, kan dit wel 5 tot 7 weken duren. Als kinderen beginnen met lepelvoeding duwen ze het voedsel vaak met hun tong naar voren/ buiten. Hierdoor komt een hapje vaak weer naar buiten, via de tong of de neus. Ze moeten leren om de voorwaartse beweging van de tong te veranderen in een voor-achterwaartse beweging.
Bij het aanbieden van eten met een lepel
-
- kun je de lepel in de mond van je kind omdraaien, zodat de bolle kant van de lepel de gehemeltespleet afdekt;
- de lepel scheef houden, meer richting kaak/wangzak de lepelvoeding af laten glijden, waardoor je kind op een andere manier zijn eten wegslikt. De tong maakt dan meer een zijwaartse beweging (van links naar rechts of vice versa).
Scherpe en zure voedingsmiddelen, zoals sinaasappel(sap) of kiwi kunnen prikken in mond en neus. Probeer deze te vermijden, tot het gehemelte is gesloten.
Vaste voeding
Rond de leeftijd van vijf maanden gaan baby’s kauwen en in de zevende maand kunnen ze vast voedsel krijgen. Kauwen op vast voedsel stimuleert de mondspieren.
Bij een kind met een gehemelte spleet wordt soms gewacht worden met het aanbieden van veel vaste voeding tot na de gehemelte sluiting maar dit hoeft niet. Belangrijk is dat bij het oefenen van vast voedsel, de stukjes tussen de kaak en de wangzak worden aangeboden. Dit bevordert de kauwbeweging.
Voor specifieke adviezen over voeding bij schisis, kan de logopedist of schisisconsulent van het schisisteam je verder helpen.